ਭਰਤਪੁਰ / ਜੈਪੁਰ:-ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਟਾਇਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਦੋ ਅਨਪੜ੍ਹ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਕੁੱਝ ਵੱਖ ਕਰਨਦੀ ਠਾਣੀ ਤਾਂ ਹਵਾ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਇੰਜਣ ਹੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ । 80 ਫੂੱਟ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਤੋਂ ਇਸ ਹਵਾ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਇੰਜਣ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਤੱਕ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 11 ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਹ ਇੰਜਣ ਬਣਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਹੁਣ ਉਹ ਬਾਈਕ ਨੂੰ ਹਵਾ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ।
ਦਰਅਸਲ , ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਭਰਤਪੁਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਰੂਪਵਾਸ ਦੇ ਖੇੜੀਆ ਵਿੱਲੋਜ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਅਰਜੁਨ ਕੁਸ਼ਵਾਹ ਅਤੇ ਮਿਸਤਰੀ ਤ੍ਰਿਲੋਕੀਚੰਦ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੱਕ ਦੁਕਾਨ ਉੱਤੇ ਮੋਟਰ ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਟਾਇਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਭਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ।
– ਕਰੀਬ 11 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਿਨ ਟਰੱਕ ਦੇ ਟਾਇਰਾਂ ਦੀ ਹਵਾ ਜਾਂਚ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੰਜਨ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ । ਉਸਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਾਉਣ ਤੱਕ ਲਈ ਜੇਬ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਸਨ । ਇਨ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੰਜਣ ਦਾ ਵਾਲ ਖੁੱਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਟੈਂਕ ਵਿੱਚ ਭਰੀ ਹਵਾ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਲੱਗੀ । ਇੰਜਨ ਦਾ ਪਹੀਆ ਦਵਾਬ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਲਟਾ ਚੱਲਣ ਲਗਾ । ਫਿਰ ਇੱਥੇ ਤੋਂ ਦੋਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਦੀ ਹਵਾ ਨਾਲ ਇੰਜਨ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਖੋਜ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ । ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਵੀ ਹੋ ਗਏ । ਅੱਜ ਉਹ ਇਸ ਹਵਾ ਦੇ ਇੰਜਣ ਨਾਲ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
11 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕੀਤੇ ਖਰਚ
– ਤ੍ਰਿਲੋਕੀਚੰਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 11 ਸਾਲ ਤੋਂ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਹਵਾ ਦੇ ਇੰਜਣ ਉੱਤੇ ਹੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਹੁਣ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਸਿਖ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ।
– ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 3 . 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਸਮੱਗਰੀ ਸਾਮਾਨ ਲਿਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ । ਹੁਣ ਦੁਪਹੀਆ ਚੌਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ।
ਇੰਝ ਬਣਾਇਆ 8 ਹਾਰਸ ਪਾਵਰ ਦਾ ਇੰਜਣ
ਅਰਜੁਨ ਕੁਸ਼ਵਾਹ ਨੇ ਦੱਸਿਆ , ਚਮੜੇ ਦੇ ਦੋ ਫੇਫੜੇ ਬਣਾਏ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੇ ਫੁੱਟ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਢਾਈ ਫੁੱਟ ਦਾ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਫੇਫੜੇ ਨੂੰ ਇੰਜਣ ਦੇ ਉੱਤੇ ਲਗਾਇਆ । ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੰਜਣ ਦੇ ਇੱਕ ਪਹੀਏ ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪਟਿਆਂ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਵੱਡੇ ਪਹੀਏ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਪਟੇ ਲਗਾਕੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੈੱਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਧੱਕਾ ਦੇਣ ਉੱਤੇ ਭਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਫਿਰਦੇ ਹੀ ਰਹੇ ।
ਪਿਸਟਨ ਵਾਲ ਤਾਂ ਲਗਾਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਜਦੋਂ ਇੰਜਣ ਦੇ ਪਹੀਏ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਘੁਮਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਵੱਡੇ ਫੇਫੜੇ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਫੇਫੜੇ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪੁੱਜਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੰਜਣ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਸਪੀਡ ਫੜਨ ਲੱਗਦਾ ਹੈ । ਇਸਤੋਂ ਇੰਜਣ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹੀਏ ਨੂੰ ਹੀ ਫਿਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ । ਹਵਾ ਨਾਲ ਚੱਲ ਨਾ ਜਾਵੇ , ਇਸਦੇ ਲਈ ਲੋਹੇ ਦੀ ਰਾਡ ਫਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ।